“Talent wins games, but teamwork and intelligence win championships.” — Michael Jordan
Να κάνω στο παιδί μου ιδιαίτερο ή να μάθει ξένες γλώσσες σε ομάδα;
Ιδιαιτερο: το σκέφτονται οι γονείς, το κατακρίνουν οι ιδιοκτήτες σχολείων (ΚΞΓ), το αναζητούν οι free-lancers καθηγητές.
Πριν μιλήσω, να εξηγήσω από ποια θέση μιλώ: είμαι ιδιοκτήτρια ενός πολύ πετυχημένου σχολείου ξένων γλωσσών, είμαι εκπαιδευτικός και διδάσκω πολλές ώρες την εβδομάδα, είμαι γλωσσολόγος και ερευνήτρια και εκπαιδεύω καθηγητές. Α και έχω κάνει ιδιαίτερα! Πολλά! Για πολλά χρόνια. Έχω δηλαδή σφαιρική εικόνα.
Μύθος 1ος: το ιδιαίτερο είναι καλύτερο από την τάξη
Η γλώσσα είναι εξ’ορισμού, μια φυσική διαδικασία. Ένα εργαλείο επικοινωνίας. Μια κοινωνική δεξιότητα. Άρα χρειάζεται συνομιλητή. Συνοδοιπόρο. Γλωσσολογικά λοιπόν, η γλώσσα μαθαίνεται, εξασκείται, εξελίσσεται καλύτερα στο φυσικό της περιβάλλον, δηλαδή στην ομάδα.
Παιδαγωγικά επίσης, η δύναμη της ομάδας στην κατάκτηση μαθησιακών στόχων είναι αδιαμφισβήτη. Και κάτι ακόμα: όταν μαθαίνω κάτι, δε μαθαίνω μόνο αυτό. Όταν μαθαίνω αγγλικά σε μία τάξη, μαθαίνω να είμαι ευγενής, να αναρωτιέμαι, να σέβομαι το λάθος, να ενθαρρύνω, να συνεργάζομαι, να διαχειρίζομαι μια σύγκρουση, να υπερασπίζομαι τη γνώμη μου, να σέβομαι τα όρια.
Μύθος 2ος: το ιδιαίτερο είναι χειρότερο από την τάξη
O γιος μου μαθαίνει Ολλανδικά σε ιδιαίτερο. Έμαθα ιταλικά σε ιδιαίτερο. Έχω διδάξει αγγλικά σε ιδιαίτερο. Πάρα πολύ. Το ιδιαίτερο είναι μια χαρά! Προσωπικά, και ως καθηγήτρια και ως μαθήτρια, το βρίσκω πολύ πιο βαρετό αλλά για άλλους είναι πολύ πιο ενδιαφέρον. Σε κάθε περίπτωση, το ιδιαίτερο μάθημα μπορεί να λειτουργήσει με πολύ καλά αποτελέσματα. Επίσης, υπάρχουν μαθητές που πρέπει να κάνουν ιδιαίτερο γιατί έχουν συγκεκριμένες μαθησιακές ανάγκες.
Η αλήθεια
Γιατί ένα σχολείο εκμάθησης γλωσσών είναι σε γενικές γραμμές καλύτερη επιλογή;
1. Γιατί αν η μεθοδολογία του σχολείου είναι επικοινωνιακή, με έμφαση στη βιωματική μάθηση και στο επικοινωνικό μοίρασμα της εμπειρίας, αν η δουλειά γίνεται σε ζευγάρια, σε μικρές ομάδες, σε εναλλασόμενους σταθμούς, αυτό απλά δεν μπορεί να γίνει στο ιδιαίτερο. Από την άλλη, αν πρόκειται για ένα σχολείο, όπου οι μαθητές κοιτούν τον πίνακα, ακούν τον καθηγητή, κάνουν τις ασκήσεις, διορθώνουν τις ασκήσεις και είναι σιωπηλοί παρατηρητες ενός one-man-show, είτε τάξη είτε ιδιαίτερο δεν έχει καμία διαφορά.
2. Γιατί οι εκπαιδευτικοί ενός καλού σχολείου είναι πιστοποιημένοι, εκπαιδεύονται και επιμορφώνται διαρκώς και είναι μέλη μιας εργασιακής κουλτούρας διαρκούς ανανέωσης της γνώσης και της πρακτικής. Είναι οι ίδιοι ένα δίκτυο που εξελίσσεται και βελτιώνεται. Στο ιδιαίτερο αυτό δεν μπορεί να ελεγχθεί. Φυσικά αν ένα σχολείο δεν κάνει τίποτε από αυτά, τότε είτε τάξη είτε ιδιαίτερο δεν έχει καμία διαφορά.
3. Γιατί ένα καλό σχολείο έχει το δικό του δίκτυο συνεργασίας με τους σημαντικούς stakeholders: τους εκδότες και τα νέα τους βιβλία, τους teacher trainers με τις νέες τους μεθοδολογίες ή τα νέα εργαλεία, τους εξεταστικούς φορείς με την υποστήριξη που παρέχουν, τα πανεπιστήμια με τα νέα επιμορφωτικα προγράμματα, τα summer schools στο εξωτερικό. Ένα καλό σχολείο χρησιμοποιεί αυτά τα δίκτυα προς όφελος των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Φυσικά αν ένα σχολείο δεν κάνει τίποτε από αυτά, τότε είτε τάξη είτε ιδιαίτερο δεν έχει καμία διαφορά.
4. Γιατί τέλος, η μεγαλύτερη παθογένεια στην ξενόγλωσση εκπαίδευση είναι η παρεμβατικότητα των μη επιστημόνων στην επιστήμη. Πολύ απλά, οι γονείς (non-experts) υποδεικνύουν την προσέγγιση στους εκπαιδευτικούς (experts). Ένα καλό σχολείο, με δομή, οργανόγραμμα και εκπαιδευτικούς με σοβαρή κατάρτιση αυτό θα το αποφύγει (ιδανικά, δε θα το ανεχθεί). Στο ιδιαίτερο, αναπόφευκτα, το μεγάλο αφεντικό είναι ο γονιός: που συμμετέχει στο μάθημα, παρεμβαίνει και αλλάζει κατά βούληση, τη ροή του. Φυσικά αν ένα σχολείο δίνει αυτό το δικαίωμα στους γονείς και πουλάει σε όλους αυτό που θέλουν να αγοράσουν, τότε είτε τάξη είτε ιδιαίτερο δεν έχει καμία διαφορά.
A final note
Το ιδιαίτερο δεν είναι από μόνο του κακό. Ούτε καλό. Μπορεί να είναι χρήσιμο ή αναγκαίο. Η τάξη δεν είναι από μόνη της κακή, ανεπαρκής, ούτε όμως φανταστική και αξεπέραστη. Το πώς διδάσκουμε, με ποια φιλοσοφία εκπαίδευσης λαμβάνουμε τις αποφάσεις μας και με πόσο επαγγελματισμό περιβάλλουμε τη δουλειά μας είναι άσχετο με το setting.
Όμως, υπάρχει μία αδιαμφισβήτη αλήθεια: όταν η δουλειά στην τάξη γίνεται σωστά, με έμπνευση και δημιουργικότητα, με κατάρτιση και ενθουσιασμό, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι απλώς ασύγκριτο, είναι μαγικό!